رویکرد پیچیده عربستان برای سوق دادن متحدان عربی خود به عادی سازی روابط با اسرائیل

آبان نیوز : مؤسسه آمریکایی «بروکینگز» روز سه‌شنبه در گزارشی  نوشت که عربستان سعودی رویکرد پیچیده‌ای را برای سوق دادن کشورهای عربی به سوی به رسمیت شناختن علنی اسرائیل از طریق به اصطلاح توافق‌‌نامه‌های موسوم به «ابراهیم» در پیش گرفته است و این یعنی روابط بین  اسرائیل و عربستان شاهد سابقه‌ای طولانی از همکاری‌های سری و مخفیانه  بین دو طرف بوده است.

موسسه آمریکایی  بروکینگز در ادامه  اعلام کرد :« عربستان سعودی در ظاهر اعلام می‌کند که عادی سازی روابط با اسرائیل صورت نمی‌گیرد مگر در صورتی که برای حل مناقشه فلسطین و ایجاد راهکاری در راستای تشکیل دو قلمرو مستقل، تحرکی صورت گیرد، اما به نظر می‌رسد که  توسعه روابط دیپلماتیک و نظامی نزدیک‌ترین متحدان خود با اسرائیل را صادر کرده است».

در این گزارش آمده است که همکاری پنهانی بین سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها به اوایل دهه ۶۰ باز می‌گردد، زمانی که هر دو طرف از سلطنت طلبان یمن علیه دولت مصر و جمهوری مورد حمایت اتحاد جماهیر شوروی در صنعا حمایت کردند. سرویس‌های اطلاعاتی عربستان و اسرائیل برای تحویل  تسلیحات و ارائه تجربه نظامی به سلطنت طلبان یمنی که ساکن عربستان بودند، هماهنگ کردند و یمنی‌ها در هتل «دورچستر» لندن با سران موساد و سرویس اطلاعاتی عربستان دیدار داشتند. سپس در سال ۱۹۹۳ توافقنامه اسلو باعث تسهیل بیشتر این موضوع شد.

بر اساس این گزارش، بحرین و امارات متحدان اصلی سعودی در خلیج فارس ، در سال ۲۰۲۰ اسرائیل را به رسمیت شناختند و سعودی‌ها اجازه پرواز مستقیم از تل آویو به منامه، ابوظبی و دبی را از طریق حریم هوایی  عربستان دادند  و به نظر می‌رسد بحرین و امارات بدون موافقت عربستان سعودی موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی شناختند.

در پایان این گزارش آمده است که اسرائیل نیز  روابط خود با عربستان را پنهان می کند، اما  خواهان ایجاد روابط دیپلماتیک با این کشور است؛ چرا که آن را راهی برای پایان دادن به انزوای خود در جهان اسلام می‌داند.با این وجود، تل آویو  در ارزیابی نفوذ عربستان  اغراق  می‌کند؛ چرا که بسیاری از کشورهای اسلامی از سعودی‌ها برای عادی سازی روابط با اسرائیل و به رسمیت شناختن آن پیروی نخواهند کرد. الجزایر به عنوان بزرگترین کشور عربی و آفریقایی عادی سازی روابط با اسرائیل را رد کرده است . همچنین عراق اخیراً قانون جرم انگاری عادی سازی روابط را در پارلمان تصویب کرد . پاکستان نیز  به عنوان تنها کشور مسلمان هسته‌ای  هرگونه عادی سازی روابط با اسرائیل  را رد می‌کند.

رسانه‌های صهیونیستی اخیرا  اعلام کردند: «پیش‌بینی می‌شود سعودی‌ها به هواپیماهای اسرائیلی اجازه عبور از شرق حریم هوایی عربستان را بدهند ؛ چرا که این کشور پیش از این نیز در حمایتی غیرمستقیم از توافقنامه‌های عادی‌سازی موسوم به ابراهیم ، به هواپیماهای اسرائیلی اجازه داده بود از آسمان آن به سمت امارات و یا بحرین پرواز کنند».

رسانه‌های عبری به نقل از مقامات صهیونیستی اعلام کردند: «عربستان هنوز مانند بحرین و امارات برای عادی‌سازی روابط آمادگی کامل ندارد و به زمان نیاز دارد؛ چرا که این کشور محافظه‌کارانه‌تر عمل می‌کند و این تردید وجود دارد که که ما پیش از انتقال حاکمیت از «ملک سلمان» پادشاه عربستان به پسرش «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی شاهد روابط کاملی میان ریاض و تل‌آویو باشیم. با این وجود آنچه در حال رخ دادن است، تاریخی است و گرچه گامی کوچک تلقی می‌شود اما آغاز یک مسیر است و به تدریج گام‌های بیشتری برای تکمیل این روند برداشته خواهند شد، سعودی‌ها باید صبر کنند و ما نیز به صبر نیاز داریم اما در نهایت این اتفاق خواهد افتاد».

رسانه‌های اسرائیلی اعلام کردند که هسته اصلی سفر بایدن به منطقه، عربستان سعودی است تا راه را برای عادی سازی روابط بین تل‌آویو و ریاض هموار کند.

این درحالی است که طی چند هفته گذشته عربستان به طور علنی حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای اسرائیلی باز کرده است و در همین مدت کوتاه چندین بار هواپیماهایی از مبدا تل‌آویو در فرودگاه ریاض به زمین نشسته‌اند. این هواپیماها تجار، فعالان اقتصادی و مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی را به ریاض منتقل می‌کنند. روزنامه «اسرائیل هیوم» در این چارچوب اعلام کرد که ریاض قرار است در ازای موافقت تل‌آویو با انتقال حاکمیت جزایر «تیران» و «صنافیر» از مصر به عربستان سعودی، حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای اسرائیل باز کند./تسنیم