کسب دستاوردی بزرگ برای پزشکی کشور؛ اختصاص یک شماره از “نشریه معتبر انگلیسی‌زبان AP” به موضوع پزشکی در ایران

آبان نیوز :  آکادمیک پرس ـ الزویر (Academic) Press Elsevier یکی از معتبرترین نشریه‌های انگلیسی‌زبان آکادمیک دنیا در آمریکاست که در جامعه علمی بین‌المللی به‌دلیل محتوای باکیفیت انتشارات خود شناخته شده است و فهرست نویسندگان آن شامل کارشناسان برجسته در دنیای علمی، برندگان جایزه نوبل و پژوهشگران علمی افتخاری است.

این نشریه یکی از شماره‌های خود را به‌طور کامل به تاریخچه پزشکی در ایران اختصاص داده و کتابی با عنوان Hospitalization, Diagnosis, Treatment and Surgery in Iran را به چاپ رسانده است. سردبیر و نویسنده این کتاب، دکتر علی‌اکبر ولایتی، رئیس بیمارستان مسیح دانشوری است.

این کتاب درک کاملی از چرخه حیات پزشکی در منطقه ایران در گذر زمان ارائه می‎دهد و با استفاده از یک رویکرد جدول زمانی سیستماتیک، علوم پزشکی به‌طور کامل در دوره‌های زمانی مختلف پوشش داده شده است؛ هر فصل کتاب به‌طور جداگانه، تحقیقات تکنیک‌ها و روش‌های مهم در طول چرخه حیات علوم پزشکی ایران را تشریح می‌کند.

کتاب «بستری، تشخیص، درمان و جراحی در ایران: چرخه حیات علوم پزشکی» در ۲۰۸ صفحه و شامل چهار فصل به‌زبان انگلیسی نگارش شده است.

فصول کتاب شامل فصل اول بستری، تشخیص، درمان و جراحی در ایران قدیم قبل از اسلام.

فصل دوم چرخه حیات پزشکی از نظر بستری، تشخیص، درمان و جراحی بعد از اسلام.

فصل سوم چرخه حیات پزشکی جراحی از دوره ایلخانیان تا دوره جمهوری اسلامی ایران.

فصل چهارم تبادل چرخه حیات پزشکی بین ایران و سایر کشورهای توسعه‌یافته در عصر حاضر است که به‌عنوان مثال در آن به تبدیل بیمارستان سل مسیح دانشوری طی ۲۴ سال گذشته به یکی از مراجع سل و بیماری‌های ریوی در دنیا اشاره شده است.

تمام اطلاعات بر اساس استنادات منتشره معتبر در ایران و خارج از ایران گردآوری شده است. بیش از ۴۰۰ کتاب و دست‌نوشته فارسی، عربی، انگلیسی در این کتاب گردآوری، مورد بررسی و خلاصه آن با ذکر منبع آورده شده است.

کتاب حاضر برای نخستین بار به‌صورت کتابی جامع در این خصوص به‌زبان انگلیسی و در مهمترین و معتبرترین انتشارات انگلیسی‌زبان دنیا یعنی آکادمیک پرس ـ الزویر (Academic) Press Elsevier به چاپ رسیده است و در واقع حقایق بسیاری در خصوص چرخه علوم پزشکی، اهمیت علم و دانش و همچنین عملکردهای اساسی جمهوری اسلامی ایران درباره احیا و ترویج سوادآموزی، توزیع عادلانه دانش و خدمات پزشکی در کشور توسط کتاب حاضر در تاریخ به ثبت رسیده است که برگ زرینی در تاریخ نشریات علوم پزشکی به‌شمار می‌رود.

در زمان حاضر بیش از ۹ سایت بین‌المللی در حال تبلیغ این کتاب است و حدود ۲۰۰۰ نسخه آن در بازه زمانی کمتر از یک ماه به فروش رسیده است.

محتوای کتاب چیست؟

در فصل اول این کتاب که توسط علی‌اکبر ولایتی نگارش شده است، در خصوص اهمیت علوم پزشکی و دانش بین ایرانیان قدیم سخن گفته شده است، به این موضوع اشاره شده است که ایرانیان همواره به علم و دانش و خصوصاً علوم پزشکی بسیار اهمیت داده و علاقه‌مند بوده‌اند، برای مثال به‌طور اعتقادی ایرانیان باور داشتند که نباید عناصر اصلی طبیعت یعنی آب، خاک و آتش را آلوده کنند و همواره در تلاش برای پاک نگاه داشتن آنان بودند.

همچنین در خصوص نخستین دانشگاه و مرکز آکادمیک دنیا “دانشگاه گندی‌شاپور یا جندی‌شاپور” به‌صورت مستند از ایجاد تا فعالیت‌ها و نحوه گسترش و انتقال دانش توسط این دانشگاه به سایر کشورها و امپراتوری‌های دیگر اشاره شده است.

همچنین یافته‌های مرتبط با تاریخ جراحی همچون اکتشاف جمجمه‌های دارای شواهد جراحی مغز با قدمت نزدیک به ۵۰۰۰ سال در شهر سوخته و بررسی اکتشافات اولین چشم مصنوعی ساخته‌شده به‌دست بشر در ایران بیان شده است.

در فصل دوم کتاب به بحث و بررسی درخصوص سرگذشت دانشمندان، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و به‌طور کلی سرنوشت علوم پزشکی ایران پس از ورود اسلام به کشور ایران پرداخته شده است، در این فصل نقش بسیار مهم و پایه‌ای اسلام در پیشرفت علوم پزشکی به‌طور کامل و با مستندات متعدد علمى توضیح داده شده است. اهمیت علم در اسلام با ذکر سوره قلم و دستورات پیامبر اسلام(ص) در علوم پزشکی بیان شده و احادیث مرتبط با اهمیت علم و دانش توسط امام علی(ع)، امام محمد باقر(ع) و همچنین نقش امام جعفر صادق(ع) در خصوص ایجاد مکتب‌خانه‌های علمی برای اولین بار با ایجاد فضای متعدد جهت پرسش و پاسخ علمی و تربیت دانشمندان مختلف بیان شده است.

پس از آن ردپای وجود علوم پزشکی در آثار فرهنگی شعرای مختلف ایران بیان شده است برای مثال به انجام عمل سزارین در شاهنامه اشاره شده است، همچنین فعالیت‌های علمی دانشمندانی همچون محمدبن زکریای رازی، ابوعلی سینا و علی‌بن العباس المجوسى یا مسعودی پرداخته شده است. در بخش انتهایی فصل دوم در خصوص اولین کتاب آناتومی رنگی انسان یعنی کتاب تشریح بدن انسان نوشته منصوربن محمودبن احمدبن یوسف‌بن الیاس بحث شده است.

در فصل سوم کتاب به‌طور کامل و جامع به بررسی چرخه جراحی و تاریخچه آن در ایران پرداخته شده است. نقش مهم دانشمندان و جراحان مسلمان معروفی، همچون الزهراوی متولد مصر، در علم جراحی،‌ ترویج و گسترش آن به کشورهای دیگر شرح داده شده است. در ادامه مباحثی همچون تاریخچه و گسترش حجامت و عمل تراپنیشن، علم ارتوپدی و بیهوشی بیان شده است.

در فصل چهارم کتاب که در واقع از زمان ایلخانان تاکنون را در بر می‌گیرد به‌طور کامل سرگذشت افراد تأثیرگذار در علوم پزشکی بیان شده است، همچنین به‌طور مقایسه‌ای و زمانی تکنیک‌های پزشکی، وضعیت بیمارستان‌ها، دانشگاههای علوم پزشکی و فعالیت‌های علمی در دوره‌های مختلف به‌صورت مستند تاریخی بیان شده است. در این فصل درمورد تاریخچه واکسیناسیون نیز به‌صورت کامل بحث شده است. به‌طور مستند و با ارائه مدارک علمی جایگاه علمی کشور در جوامع بین‌المللی و همچنین پیشرفت‌های بسیار زیاد در حوزه علوم پزشکی پس از انقلاب اسلامی در ایران ثبت و آورده شده است.

در این زمان بحرانی که جامعه جهانی در حال سمپاشی علیه تمامیت جمهوری اسلامی ایران و همچنین فریب افکار عمومی در جهت بزرگ‌نمایی و دروغ‌پراکنی در خصوص عقب‌ماندگی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های علمی و پزشکی است، رویکرد نویسنده در نگارش و ثبت این کتاب حرکتی استراتژیک و بسیار مهم است؛ علاوه بر اینکه تاریخچه علوم پزشکی و اهمیت علم و دانش در ادوار مختلف تاریخی در این کتاب به‌صورت سیستماتیک زمانی بیان شده است.

در فصولی از این کتاب نقش پررنگ و بلاانکار اسلام در پیشرفت علوم مختلف به‌ویژه علوم پزشکی در ایران در گذر زمان به‌صورت مستند نشان داده شده و در این نشریه انگلیسی‌زبان چاپ شده است همچنین فعالیت‌ها و دستاوردهای شگرف جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های سوادآموزی، ارائه عادلانه آموزش در کشور، ارتقاء سطح دانش پزشکی، تعداد بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها با شروع انقلاب اسلامی تاکنون به‌صورت مستند در این کتاب نمایه شده است./تسنیم