اهمیت عضویت ایران دربریکس (BRICS) و آینده ارز واحد آن از نگاه

آبان نیوز | عبدالناصر همتی رئیس کل اسبق بانک مرکزی و کاندیدای رقیب رئیسی در انتخابات اخیر ریاست جمهوری در یک یادداشت در کانال تلگرامی خود به قبول عضویت ایران در بریکس واکنش نشان داد و آن را خبری مثبت و یک سیاست راهبردی مفید است.

عبدالناصر همتی نوشت: نظر به سیاستهای سلطه گرانه آمریکا و تحریم‌های طولانی مدت علیه اقتصاد ایران، عضویت کشورمان در بریکس از اهمیت برخوردار است و خبری مثبت و یک سیاست راهبردی مفید است.

البته این نکته را هم باید توجه کرد که تشکیل پیمان های منطقه ای و چند جانبه نظیر بریکس، اقدامی است توسط برخی کشورها ی نوظهور،  عمدتاً برای به چالش کشیدن توسعه نفوذ غرب و نیز درچارچوب  تلاش برخی از آنها  برای دستیابی به بازار  های با ثبات برای کالاهای خود و کنترل نظم اقتصادی موجود جهانی.

بدون شک، صحبت در مورد ارز جدید بریکس به خودی خود یک شاخص مهم از تمایل بسیاری از کشورها برای تنوع بخشیدن به دلار است. البته یک نظم جدید اقتصادی جهانی از ارز جدید بریکس یا دلار زدایی  یک شبه پدیدار نخواهد شد. علیرغم موانعی که بر سر راه دلار زدایی وجود دارد، عزم گروه بریکس برای اقدام نباید نادیده گرفته شود.از آنجایی که ۵ کشور جدید ازجمله ایران  به بریکس خواهند پیوست ، این گروه احتمالاً برنامه دلار زدایی خود را افزایش خواهد داد. البته تلاش‌های دلارزدایی هم در سطح چندجانبه و هم در سطح دوجانبه با مشکلات جدی مواجه شده است.

اگرچه صحبت در مورد ارز بریکس شتاب بیشتری گرفته است، اطلاعات محدودی در مورد مدل های مختلف در دست بررسی وجود دارد. بلند پروازانه ترین مسیر چیزی شبیه به یورو خواهد بود، واحد پولی که ۱۱ کشور عضو اتحادیه اروپا در سال ۱۳۹۹به تصویب رساندند. اما با توجه به عدم تقارن قدرت اقتصادی و پویایی سیاسی پیچیده در بریکس ، مذاکره برای یک ارز واحد دشوار خواهد بود.نسخه بریکس از یورو در حال حاضر بعید است.  هیچ یک از کشورهای درگیر تمایلی به توقف ارز محلی خود نشان نمی دهند. در عوض، به نظر می رسد هدف ایجاد یک سیستم پرداخت یکپارچه کارآمد برای تراکنش های فرامرزی به عنوان اولین گام و سپس معرفی یک ارز جدید باشد.

حضور در بریکس قطعاً میتواند مفید باشد ولی توجه شود مشکل توسعه کشور ما عمدتاً از شیوه نامناسب حکمرانی و نیز نتیجه تداوم تحریم هاست . قبلاً هم توضیح دادم ، لازمه تداوم و تقویت سیاست کاهش تکیه بر دلار در قالب این گونه  پیمانها ، تقویت ارزش پول ملی است. واین امر  بدون یک سیاست مالی و پولی مناسب و هماهنگ و برنامه کنترل نوسانات اقتصادی و تقویت ثبات اقتصاد و مهار تورم ممکن نیست.

همکاری در چارچوب بریکس و نظایر آنها اقدامی است که  در میان مدت و بلندمدت می تواند نتایج مثبت تجاری و اقتصادی برای ما داشته باشد، اما ، توجه شود که نیازهای ارزی ، تجاری و  سرمایه ای ایران بیشتر کوتاه مدت است.

رقابت با قدرت های اقتصادی منطقه نظیر ترکیه و عربستان یک امر جدی است
و فاصله عقب ماندگی ایران از آنها، که قرار بود در ۱۴۰۴ قدرت اقتصادی اول منطقه باشد، به سرعت  در حال عمیقتر شدن است .
با ادامه محدودیت روابط  بانکی بین المللی و از همه مهمتر اصرار بر تداوم برنامه های نامناسب اقتصادی در کنار تداوم تحریم ها ، ورود تکنولوژی و سرمایه خارجی به کشور را به عنوان موتور رشد و توسعه، محدود می سازد .

این را هم باید توجه کرد، قدرت هایی نظیر چین و هند که به ترتیب قدرتهای دوم و پنجم اقتصادی جهان می باشند، در تلاش برای یافتن بازار برای کالاها وخدمات خود و از همه مهمتر، ارتقای نقش خود در نظم بین المللی هستند و در عین تلاش برای ایجاد بلوک های چند جانبه برای رسیدن به مقصود خود، همکاری ها و روابط اقتصاد خود با غرب رانیز بی وقفه و بدون ایجاد تنش، گسترش میدهند .اما، این امر نمی تواند مانع تلاش ایران برای بهره برداری از این گونه پیمانها باشد، منوط به آنکه شرایط لازم برای منتفع شدن از آن در سیاستهای کلان کشور تدبیر شود.