پایان ۱۲ سال انتظار برای تکمیل راه‌آهن ایران ـ کربلا‌ ـ سوریه

آبان نیوز | بالاخره پس از سال‌ها و با اهتمام دولت سیزدهم، ساخت خط‌آهن شلمچه-بصره به عنوان حلقه مفقوده راه‌آهن ایران-کربلا آغاز شد، این خط ریلی در ادامه به دریای مدیترانه و بندر لاذقیه در سوریه متصل است.

‌راه‌آهن شلمچه-بصره‌ کلا در خاک عراق و ۳۲ کیلومتر طول دارد، همچنین‌ یک پل بازشونده بر روی اروندرود (پل ریلی بازشو به طول ۸۰۰ متر) در این مسیر ریلی ‌ساخته خواهد شد.

* کم‌کاری دولت قبل در تکمیل خط‌آهن شلمچه-بصره

‌اتصال راه‌آهن خرمشهر به شلمچه‌ به طول ‌۱۷ کیلومتر در سال ۹۰ به بهره­‌برداری رسید و ادامه آن تا شهر بصره به طول ۳۲ کیلومتر در خاک عراق باقی مانده بود که انتظار می‌رفت دولت‌های یازدهم و دوازدهم نسبت به تکمیل این خط ریلی اقدام کنند اما اهتمام و دغدغده‌ای برای تکمیل این ۳۲ کیلومتر باقی‌مانده وجود نداشت، البته در این میان نباید از عدم همکاری دولت‌های سابق عراق برای تکمیل این خط ریلی نیز غافل بود.

‌خط‌آهن شلمچه-بصره به عنوان کم هزینه‌ترین مسیر ریلی اتصال ایران به عراق، علاوه بر منافع مالی و اقتصادی برای هر دو کشور، سبب تسهیل سفر زائران اربعین حسینی به کربلا می‌شود، در شبکه ریلی ایران، خط‌آهن تا شلمچه آمده است و با تکمیل راه‌آهن شلمچه-بصره، کل شبکه ریلی تا کربلا تکمیل خواهد شد، چون در ادامه مسیر، بصره به شبکه ریلی عراق و‌ ایستگاه راه‌آهن کربلا متصل است.

احداث راه‌آهن ایران-‌کربلا به دلیل‌ قرابت‌‌های فرهنگی و دینی دو کشور دوست و برادر‌ ایران و‌ عراق، بسیار ضروری است؛ سالانه تعدادی زیادی از ایرانیان مشتاق زیارت ابا عبدالله (ع) به کربلا سفر می‌کنند، همچنین شیعیان عراق نیز برای زیارت حرم امام رضا (ع) شوق فراوانی دارند، در این راستا در کنار مسیرهای جاده‌ای، تکمیل خطوط ریلی بین ایران و عراق امری استراتژیک است.

* راه‌اندازی قطار ترکیبی ایران-کربلا در دولت سیزدهم

در حال حاضر قطار ترکیبی ایران-کربلا به همت دولت سیزدهم راه‌اندازی شده است بدین ترتیب که زوار از طریق شبکه ریلی کشورمان تا شلمچه جابه‌جا می‌شوند، سپس فاصله بین شلمچه تا بصره را با اتوبوس جابه‌جا می‌شوند و در ادامه با همکاری کشور عراق، در ایستگاه راه‌‌آهن بصره، این زوار با قطارهای اتوبوسی و چهارتخته به کربلا مشرف می‌شوند.

* ۱۶۹۰ مین در اراضی خط‌آهن شلمچه-بصره خنثی شد

‌میعاد صالحی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن درباره خط‌آهن شلمچه-بصره می‌گوید: ‌دولت سیزدهم از ابتدای ورود خود در تلاش برای ایجاد دیپلماسی حمل و نقل ریلی بود، یکی از مسیرها و حلقه مفقوده این دیپلماسی راه آهن شلمچه-بصره بود  که اجرای آن موانعی داشت و یکی از موانع، وجود مین‌های باقی مانده‌ از جنگ تحمیلی در اراضی اختصاص یافته به این خط ریلی بود.

وی ادامه داد: تاکنون حدود ۱۶۹۰ مین در این اراضی کشف شده است و با پاکسازی‌ مسیر، خط ریلی این مسیر در ایران را ایجاد کرده‌ایم.

مدیرعامل شرکت راه‌آهن اظهار کرد: ‌با استقرار دولت جدید در عراق بخشی از تفاهم‌ها در مسیر شلمچه به بصره دوباره از سر گرفته شد و در ادامه دیداری که وزیر حمل و نقل عراق با وزیر راه و شهرسازی ایران در فرودین امسال داشت‌ بر اجرای این پروژه دوباره‌ تاکید شد.

* زیر‌ساخت‌ها و روسازی خط‌آهن شلمچه تا بصره ‌را طرف عراقی انجام می‌دهد‌

‌صالحی توضیح داد: مقرر شد در ابتدا پاکسازی ۱۶ کیلومتر مین‌های باقی مانده در مسیر خط‌آهن را کشور ایران بر عهده بگیرد و ایجاد‌ زیر‌ساخت‌ها و روسازی مسیر شلمچه تا بصره که  حدود ۳۲ کیلومتر است را طرف عراقی انجام دهد‌.

وی افزود: در چند کیلومتر ابتدایی پروژه در خاک عراق، وجود و تجمع مین‌ها بیشتر است که بیش‌بینی می‌شود در ۱۰ تا ۱۶ کیلومتر از مسیر این مین‌ها باشد و پس از آن ‌مین‌ وجود نداشته باشد.

* پل‌ بازشنده خط‌آهن شلمچه-بصره را ایران می‌سازد

مدیرعامل شرکت راه‌آهن اضافه کرد: مقرر شده است با توجه به شرایط خاص پل و تخصص بالای مهندسان ایرانی ساخت پل به طول یک کیلومتر بر عهده ایران باشد، مقرر شد ‌این پل یک‌ کیلومتری به صورت بازشو‌ است.

صالحی درباره زمان آغاز مین‌روبی در این مسیر ریلی، گفت: ‌زمان تعیین شده  برای مین‌روبی ۶ ماه است و برای نصب پل بین ۱۸ ماه تا دو سال زمان نیاز داریم، ‌با توجه به آنکه احداث پل در خاک کشور دیگری انجام می‌شود باید با زمان‌بندی و پروتکل‌های آنها اجرایی شود.

‌وی اظهار داشت: طبق  آنچه وزارت خارجه اعلام کرده است نقشه عراق در مورد این خط‌آهن مصوب شده و به زودی نقشه با جزئیات از سوی کشور عراق  اعلام می‌شود و البته‌ تا حدودی از وضعیت نقشه مطلع هستیم، در حال حاضر در نقطه صفر مرزی همه تجهیزات و تیم مین روبی مستقر شده ‌است و‌ تیم‌ها، نقشه‌ها و همه بخش‌ها آماده هستند، کل مسیر در خاک عراق است و باید مشارکت خوبی از طرف عراقی‌ها صورت گیرد.

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: در خاک ایران کار مسیر ریلی به صورت کامل احداث شده است و بخشی از عملیات خط‌آهن صورت گرفته و سکوی ریلی هم ساخته ‌شده است، حتی اگر ‌لازم باشد ایستگاه مسافری را توسعه می‌دهیم اما خط اصلی کار انجام شده است.

* برآورد اجرای خط‌آهن شلمچه-بصره ۲۰۰ میلیون دلار

صالحی درباره هزینه اجرای پروژه و منابع مالی و سرمایه‌گذاری این خط‌آهن گفت: ‌‌مجموع کل پروژه در دولت عراق مصوب شده و ۲۰۰ میلیون دلار است.

وی درباره ظرفیت بار و مسافر خط‌آهن شلمچه-بصره گفت: میزان ظرفیت باری و ترانزیت این خط‌آهن بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن و میزان ظرفیت‌ مسافر آن ۱۲ میلیون نفر است.

* صرفه‌جویی سالانه حدود ۲۲۵ میلیون لیتر گازوئیل با تکمیل خط‌اهن شلمچه-بصره

بنابراین گزارش حمل و نقل ریلی ایمن‌ترین، پاک‌ترین، ارزان‌‌ترین و مطمئن‌ترین مدل حمل و نقلی است و در دنیا نیز این شیوه جابه‌جایی به عنوان ایمن‌ترین مدل حمل و نقلی، بیشترین تقاضا را دارد‌؛ فقط در بخش مصرف حامل‌‌های انرژی می‌توان گفت حمل و نقل ریلی یک‌هفتم حمل و نقل جاده‌ای مصرف سوخت دارد؛ ویژگی‌های ذاتی حمل‌ونقل ریلی که بزرگ‌ترین مزیت آن ظرفیت بالای حمل ایمن ‌مسافر با کمترین هزینه است، ضرورت اتصال ریلی ایران به عراق را نشان می‌دهد.‌

به گفته کارشناسان، با احداث خط‌آهن شلمچه-بصره درآمد شرکت راه‌آهن ایران افزایش قابل‌ توجهی خواهد یافت، حجم بالای صادرات کالا از ایران به عراق سبب شده است تا موضوع زیرساخت‌های حمل و نقل بین دو کشور از اهمیت بالایی برخوردار باشد، طبق تخمین‌ها حدود ۸ میلیون تن بار از مجموع ۱۲ میلیون تن صادرات ایران به عراق جذب این خط‌آهن خواهد شد، این یعنی ۸ میلیون تن بار، به‌طور متوسط حداقل ۵۰۰ کیلومتر در شبکه ریلی ایران سیر خواهد کرد که درآمد راه‌آهن از محل این میزان سیرِ بار، افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد یافت.

از سوی دیگر رونق سفرهای زیارتی و عتبات همچنین رشد و توسعه گردشگری از مزایای تکمیل‌ خط‌آهن شلمچه-بصره است، کاهش قابل‌توجه مصرف سوخت نسبت به مدل جاده‌ای، از دیگر مزایای اجرای این خط‌آهن است؛ بنابر محاسبات کارشناسی سازمان بهینه­‌سازی مصرف سوخت، به ازای حمل هر تن­‌کیلومتر بار، صرفه­‌جویی ۳۵ سی‌سی و در حوزه مسافری نیز به ازای هر نفرکیلومتر، ۲۰ سی‌سی صرفه‌جویی در مصرف سوخت گازوئیل حاصل می‌شود، بر همین اساس با فرض انتقال ۳۰ درصد از حجم بار و مسافر حمل­ شده به عراق بر روی ریل، می‌توان سالانه حدود ۲۲۵ میلیون لیتر گازوئیل صرفه‌جویی کرد.

از آنجا که هر قطار معادل ۱۵ اتوبوس و ۶۰ تریلی ظرفیت حمل دارد‌، با اتصال به شبکه ریلی عراق، بخش قابل‌توجهی از ترددها (معادل ۶۰۰ هزار تریلی و ۲۰۰ هزار اتوبوس مسافری که سالانه بین دو کشور تردد می‌‌کنند) قابلیت انتقال بر روی ریل را پیدا می­‌کند، به علاوه در این صورت از هزینه‌های پنهان ناشی از تصادفات جاده‌ای و تلفات ناشی از آن جلوگیری به عمل خواهد آمد.

از سوی دیگر با ساخت این‌ پروژه ریلی و تکمیل مسیر شلمچه-کربلا،‌ راه‌آهن ایران به عراق و از آنجا به بندر لاذقیه سوریه متصل خواهد شد و پیش بینی می‌شود حجم مناسبی از بار از سوریه به ایران بیاید./فارس