برنامه‌های توسعه صنعت گردشگری، باید پژوهش‌محور باشد

آبان نیوز : ناصررضایی  درباره اهمیت پژوهش در توسعه صنعت گردشگری گفت: نه فقط صنعت گردشگری، بلکه اهداف و برنامه‌های همه حوزها و بخش‌ها باید پژوهش محور شود، دارای بخش تحقیق و توسعه (R&D) باشند و با نگاه سرمایه‌ای برای این بخش هزینه کنند. اگر این رویکرد میان سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران و مدیران بخش دولتی و خصوصی نهادینه شود بسیاری از مسائل کشور حل خواهد شد.

رئیس گروه گردشگری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، پژوهش را پایه همه پیشرفت‌ها دانست و افزود: آموزش و پژوهش مهمترین رکن همه شرکت‌های موفق بزرگ و کوچک در جهان است و مدیران ارشد بدون هیچ خساستی به هر میزانی که درخواست شود منابع مالی را با دست باز در اختیار این بخش می‌گذارند.

وی با انتقاد از کم بودن اعتبار و بودجه بخش پژوهش در کشور، افزود: در کشورهای پیشرفته پژوهش بخش‌های قدرتمند سازمان خود هستند و با نگاه سرمایه‌گذاری برای این بخش‌ها اعتبار تصویب و هزینه می‌کنند، به همین دلیل به نتایج و دستاوردهای پژوهشی آنها در همه حوزه‌ها استناد می‌شود.

پژوهشگران در کشورهای صنعتی و پیشرفته، از هر نظر تامین هستند و دغدغه‌ای جز پژوهش ندارند،‌ در فعالیت‌های پژوهشی به ویژه حوزه علوم انسانی، به رغم وجود تنوع دیدگاه، اختلاف نظر و حتی خطا، یک چارچوب مشخص هم وجود دارد، ما هم می‌توانیم از روش‌های آنها الگوبرداری کنیم، نتایج آنها را رد کنیم یا بپذریم، اما می‌توانیم دستاوردهای خودمان را داشته باشیم.

گردشگری در دانشگاه‌ها رشته جوانی است 

رضایی با بیان اینکه گردشگری در دانشگاه‌ها رشته جوانی است، گفت: فارغ‌التحصیلان دکتری در رشته گردشگری هنوز محدود است، اینها هستند که باید نظریه‌پردازی کنند تا در صنعت گردشگری تحول ایجاد شود. بسیاری از فارغ‌التحصیلان از سایر رشته‌های دانشگاهی غیرتخصصی از مدیریت، جامعه‌شناسی، جغرافیا تا رشته‌های فنی و صنعتی که به گردشگری علاقه‌مند بودند در مقطع دکتری وارد این رشته شدند و در این حوزه رساله دکتری ارائه کردند.

رئیس گروه گردشگری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی بیان کرد: گردشگری رشته و صنعتی چندوجهی است، باید بر مبنای تخصص‌های مختلف و مورد نیاز، رشته‌های مرتبط با گردشگری در دانشگاه توسعه پیدا کند و اجازه داده شود پژوهشگران این حوزه فعالیت علمی کنند.

توسعه پایدار از مطالعات میدانی و توسط پژوهشگران شکل می‌گیرد، شاید نتایج علمی با سیاست در تعارض باشد، اما سیاستمداران که در مسند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری قرار دارند برای جامعه، منافع ملی و آینده کشور باید از دستاوردها و نتایج علمی پژوهش‌محور در همه حوزه‌ها تبعیت کنند.

رضایی با اشاره به پژوهش‌هایی که در حوزه گردشگری انجام شده است، بیان کرد: در گام اول باید بر اساس نیازسنجی مشخص کنیم از گردشگری چه چیزی می‌خواهیم و قرار است که با توسعه صنعت گردشگری به کجا برسیم، بعد از آن باید امکان‌سنجی شود که اساسا تحقق این اهداف و نیازها امکان‌پذیر است؟ و سپس باید سطح‌بندی و اولویت بندی شود، اگر این روند و فرایند علمی و اصولی طی شود به نتیجه مطلوب می‌رسیم.

رئیس گروه گردشگری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی با اشاره به عوامل درونی و بیرونی موثر بر عدم توسعه صنعت گردشگری در ایران تاکید کرد: بر اساس اقتصاد مقاومتی و مبنای داشته‌های خود، تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کردیم.

پژوهش و تدوین دستورالعمل برای بوم‌گردی‌ها و میراث طبیعی

رضایی به کمبود فعالیت‌های پژوهشی در حوزه گردشگری اشاره کرد و افزود: به پژوهش در بخش‌های مختلف صنعت گردشگری نیاز داریم. هر تحقیق و پژوهشی قابل استناد در این حوزه انجام شود، باعث خوشحالی است. برنامه‌ها و اقدامات برای توسعه صنعت گردشگری، باید پژوهش‌محور باشد تا چشم‌انداز و اهداف ترسیم شده محقق شود.

در چند سال گذشته اقامتگاه‌های بوم‌گردی‌ بدون هیچ مطالعه و آسیب‌شناسی به سرعت گسترش پیدا کرد، اما در گروه گردشگری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی روی تدوین شیوه‌نامه بهره‌برداری از بوم‌گردی‌ها با توجه به اقلیم کار کردیم که می‌تواند یک گام موثر برای توسعه هدفمند و با برنامه این اقامتگاه‌ها در کشور شود.

عضو هیات مدیره انجمن گردشگری ایران با اشاره به ثبت ملی بسیاری از آثار میراث طبیعی افزود: برای دو اثر بیابان لوت و جنگل‌های هیرکانی که در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده‌اند؛ در حال تدوین دستورالعمل هستیم، این آثار اگر چه میراثی هستند، اما جزو جاذبه‌های گردشگری هستند و باید به محصول گردشگری تبدیل شوند.

رضایی با اشاره به اهمیت ثبت آمار برای توسعه گفت: با مطالعه‌ای جامع و با همکاری معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی اکنون جزو محدود و معدود کشورهای دارای حساب‌ اقماری گردشگری (TSA) هستیم. این حساب می‌تواند علاوه بر مشخص کردن سهم مستقیم و غیرمستقیم گردشگری در اشتغال و درآمد، میزان سرمایه‌گذاری داخلی و خاجی و درآمد ناخالص ملی، به پژوهشگران حوزه گردشگری برای استفاده از آمار دقیق و شفاف و درج در تحقیقات خود کمک کند./ایرنا